गणेश विसर्जन का करतात? जाणून घ्या काय आहे त्यामागचे कारण

31 ऑगस्ट रोजी गणेश चतुर्थी असल्याने भाविकांनी घरोघरी गणपतीची प्रतिष्ठापना केली. गणेश चतुर्थीनंतर 10 दिवस गणेशाची विधीपूर्वक पूजा केली जाते, त्यानंतर 10 दिवसांनी गणेश विसर्जन केले जाते, पण तरीही गणेश विसर्जन 10 दिवसांनी का केले जाते?
देशातील अनेक राज्यांमध्ये लोक मोठ्या उत्साहात आणि थाटामाटात गणेशोत्सव साजरा करत आहेत. महाराष्ट्रात सर्वात जास्त गणेशोत्सव साजरा केला जातो. दरवर्षी भाद्रपद चतुर्थीला गणेशाची जयंती साजरी केली जाते. लोक हा सण भक्तिभावाने साजरा करतात. गणेश चतुर्थीच्या दिवशी घरोघरी गणेशाची पूजा केली जाते. त्याच वेळी, यानंतर 10 दिवसांनी अनंत चतुर्दशीला गणपतीचे विसर्जन केले जाते. मात्र, अनेक ठिकाणी दीड दिवस, पाच दिवसांनीही गणपती विसर्जन केले जाते. पण तुम्ही कधी विचार केला आहे का की गणपती फक्त 10 दिवसच का राहतो? 10 दिवसांनी गणेश विसर्जन करण्यामागे एक खास कारण आहे, जे महाभारताशी संबंधित आहे.

पौराणिक कथेनुसार, भाद्रपद महिन्यातील शुक्ल पक्षातील गणेश चतुर्थीच्या दिवशी भगवान गणेशाचा जन्म झाला. गणेश चतुर्थीच्या दिवसापासून महाभारताचे लेखन कार्य सुरू झाले असे मानले जाते. महर्षी वेद व्यास यांनी महाभारताची रचना केली हे तुम्हाला माहीत असेलच.

महर्षी वेद व्यास यांनी महाभारताच्या रचनेसाठी आणि ते लिहून ठेवण्यासाठी भगवान गणेशाला प्रार्थना केली होती आणि भगवान गणेशाने असे सांगितले होते कि लिहायला सुरुवात केली तर लेखणी थांबणार नाही. जर लेखणी थांबली तर तिथे लिहिणे बंद करू. तेव्हा महर्षी वेद व्यास म्हणाले की, हे भगवान, तुम्ही विद्वानांच्या अग्रभागी आहात आणि मी एक साधा ऋषी आहे, माझ्याकडून श्लोकांमध्ये काही चूक झाली असेल तर तुम्ही ती दुरुस्त करून लिहून ठेवावी. अशा प्रकारे महाभारताचे लेखन सुरू झाले आणि सलग 10 दिवस चालले.
अनंत चतुर्दशीच्या दिवशी महाभारत लिहिण्याचे काम पूर्ण झाले तेव्हा श्रीगणेशाचा देह मृतावस्थेत होता. अजिबात हालचाल न केल्यामुळे त्याच्या अंगावर धूळ आणि माती साचली होती. त्यानंतर श्रीगणेशाने सरस्वती नदीत स्नान करून आपल्या अंगावरील धूळ व माती साफ केली. यामुळेच गणपतीची स्थापना १० दिवस केली जाते आणि त्यानंतर १० दिवसांनी अनंत चतुर्दशीला गणेशमूर्तीचे विसर्जन केले जाते.

गणेशोत्सवात मन स्वच्छ होते : गणेशोत्सवातील 10 दिवस शांत चित्ताने राहावे, असे मानले जाते. श्रीगणेशाची जशी मैला साफ केली, त्याचप्रमाणे आपल्या मनातील घाण दूर करून स्वच्छ करण्याची वेळ या उत्सवात येते, अशी श्रद्धा आहे.