द्राक्ष फळछाटणी – सूक्ष्मघड निर्मित डोळ्यांची निवड

द्राक्ष फळछाटणी – सूक्ष्मघड निर्मित डोळ्यांची निवड

-श्री.सतिश भोसले

नमस्कार द्राक्षबागायतदार बंधुनो,

द्राक्ष बागेतील अतिशय महत्वाच्या बाबींची माहिती आपण या महत्त्वपूर्ण लेखात पाहणार आहोत. यात फळ छाटणी करताना काड्यांची व काड्यांवरिल डोळ्यांची कोणत्या प्रकारे काळजी घेऊन कोणते डोळे ठेवले पाहिजेत व कोणती काडी कश्या प्रकारे छाटली पाहिजे याबाबत सविस्तर चर्चा करणार आहोत.

सूक्ष्म घड तपासणी:

खरड छाटणीनंतर राखलेल्या काडयांवरील डोळ्यांमध्ये सुक्ष्मघड निर्मिती होते. सुक्ष्मघड निर्मितीचे प्रमाण काडीवरील नेमकी कोणत्या डोळ्यांमधे जास्त आहे. हे तपासण्यासाठी एक एकर क्षेत्रामधुन सर्वसाधारणपणे ४० ते ५० काडया वेगवेगळ्या वेलीवरुन घेउन डोळे तपासणी करुन फळ छाटणी करावी किंवा ज्यांना हे करणे शक्य नसल्यास काही वेलिवरील काड्या छाटणी करुन त्याची चाचणी करून बघावी. सर्वसाधारणपणे माझ्या अनुभवानुसार थॉमसन सीडलेस व इतर प्रजातीमध्ये सुक्ष्मघड निर्मिती ७ ते ८ किंवा ९ व्या डोळ्यामध्ये हमखास झालेली असते.

प्रत्यक्षात फळ छाटणी:-

फळ छाटणीची कामे वरीलप्रमाणे नियोजन करुन पुर्ण केल्यावर प्रत्यक्षात छाटणी करतांना वेलीवर राहिलेली पाने हाताने त्वरीत काढावी. छाटणी करतांना काडीच्या साईज नुसार ७, ८ किंवा ९ डोळे राखुन छाटणी करावी. त्याचबरोबर आपल्या बागेत जर सबकेनचा अवलंब केलेला असेल तर सबकेनच्या पुढे १ किंवा २ डोळे राखुन छाटणी करावी.

फळ छाटणी नंतरची कामे :-

१. फळछाटणी झाल्यानंतर छाटलेल्या काडया आणि जमिनीवर पडलेली रोगग्रस्त पाने गोळा करुन बागेच्या बाहेर काढावे. रोगग्रस्त पाने किंवा काडया जवळपास टाकल्यास रोगाचे अनकुल वातावरण मिळाल्यावर त्यावर रोगपरत्वे बुरशीची वाढ होते आणि त्याचा प्रसार नविन कोवळया फुटीवर होतो. त्यामुळे मुख्यता डाऊनी व करपा सारख्या रोगास सहज आमंत्रण मिळतेच आणि नंतर नियंत्रण करण्यासाठी खुप किंमती औषधाची फवारणी करावी लागते.

२. फळछाटणी नंतर वेलीच्या खोडावर उडद्या, पिठयाढेकुण(मिलीबग) यांच्या बंदोबस्तासाठी एकरी ४०० लिटर पाणी घेउन योग्य त्या औषधाची फवारणी करावी. कारण डोळे फुटतांना उडद्या त्रास देणार नाही याची दक्षता घ्यावी. आपल्या बागेत फळछाटणी नंतर एकात्मिक किड व रोग व्यवस्थापन प्रणालीचा अवलंब करावा. जेणे करून सर्वतोपरी नियंत्रण करणे शक्य होईल.

वेलीवरील डोळे एक सारखे फुटण्यासाठी :-

फळछाटणी नंतर हवामानाची प्रतिकुल परिस्थीती असेल, तर हायड्रोजन सायनामाईड डोळे फुटण्यासाठी प्रभावी आहे. हल्ली ते बाजारात डॉरमेक्स, क्रिडोर, डॉमेट य़ा नावाने उपलब्ध आहे. प्राप्त हवामानाची परिस्थीती व काडीची जाडी लक्षात घेऊन औषधाचे प्रमाण (हायड्रोजन सायनामाईड) ३० ते ५० मि.ली./प्रती लिटर घ्यावे. मिश्रण तयार करत असताना हायड्रोजन सायनामाईडच्या द्रावणात लाल रंग टाकण्याऐवजी मॅन्कोझेबसारखे बुरशीनाशक ३ ते ४ ग्रॅम प्रति लिटर पाणी याप्रमाणे वापरल्यास काडीवर ज्या डोळ्यांवर पेस्टिंग केले आहे तेथील डोळे या रोगांपासून संरक्षित राहतील. डॉगरीज करीता छाटणीनंतर पुन्हा हेच प्रमाण तिस-या दिवशी वापरावे व नेमकेच मालाचे डोळे उठवुन घ्यावे…!!!

—-

!! अन्नदाता सुखी भव: !!

काळजी घ्या…आपला जिव्हाळा कायम राहो

विचार बदला! जीवन बदलेल!!