नवी दिल्ली : संयुक्त राष्ट्रांच्या आकडेवारीनुसार भारताची लोकसंख्या १४२.८६ कोटी झाली असून चीनला मागे टाकून तो जगातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला देश बनला आहे. संयुक्त राष्ट्रांच्या जागतिक लोकसंख्या डॅशबोर्डनुसार चीनची लोकसंख्या १४२.५७ कोटी आहे. युनायटेड नेशन्स पॉप्युलेशन फंड (UNFPA) च्या नवीन अहवालानुसार, भारतातील 25 टक्के लोकसंख्या 0-14 (वर्षे) वयोगटातील आहे, 18 टक्के 10 ते 19 वयोगटातील, 26 टक्के वयोगटातील आहे. 10 ते 24, 15 ते 64 वयोगटातील 68 टक्के. या वर्गातील आणखी सात टक्के लोकसंख्या 65 वर्षांपेक्षा जास्त वयाची आहे. विविध संस्थांच्या अंदाजानुसार, भारताची लोकसंख्या सुमारे तीन दशकांपर्यंत वाढत राहण्याची अपेक्षा आहे. 165 कोटींवर पोहोचल्यानंतरच हा कार्यक्रम सुरू होईल.

तज्ञांच्या मते, भारताची लोकसंख्या एका राज्यापेक्षा भिन्न आहे. केरळ आणि पंजाबमध्ये मोठ्या प्रमाणात वृद्ध लोकसंख्या आहे, तर बिहार आणि उत्तर प्रदेशमध्ये तरुणांची संख्या मोठी आहे.

युनायटेड नेशन्स पॉप्युलेशन फंड (UNFPA) च्या भारताचे प्रतिनिधी आणि भूतानच्या ‘कंट्री डायरेक्ट’ आंद्रिया वोजनर म्हणाल्या, “भारताच्या 1.4 अब्ज लोकांकडे 1.4 अब्ज संधी म्हणून पाहिले पाहिजे. ते म्हणाले, “देशातील 25.4 कोटी लोकसंख्या ही तरुणांची आहे (15 ते 24 वयोगटातील)… हे नावीन्य, नवीन विचार आणि शाश्वत उपायांचे स्रोत असू शकते.”

वोजनर म्हणाले की, लैंगिक समानता, सशक्तीकरण आणि महिला आणि मुलींना त्यांच्या स्वतःच्या शरीरावर असलेले महत्त्वाचे अधिकार सुनिश्चित करणे हे शाश्वत भविष्यासाठी आवश्यक आहे. ती म्हणाली की वैयक्तिक हक्क आणि निवडींचा आदर केला पाहिजे आणि प्रत्येकाने (असल्यास) मुले कधी आणि किती असावीत हे ठरवण्यास सक्षम असावे.

UN अधिकारी म्हणाले, “महिला आणि मुलींना लैंगिक आणि पुनरुत्पादक धोरणे आणि कार्यक्रमांच्या केंद्रस्थानी असले पाहिजे. सर्व लोकांच्या हक्कांचा, निवडींचा आणि समान मूल्यांचा खऱ्या अर्थाने आदर करूनच आपण भविष्यातील अनंत शक्यतांचा मार्ग उघडू शकतो.